سازمان حقوق بشر کارون در این گزارش ویژه، مجموعهای از تازهترین و نگرانکنندهترین موارد نقض حقوق زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندانهای شیبان و سپیدار اهواز را مستند کرده و هشدار میدهد که یک الگوی نظاممند سلب حق حیات از طریق محرومیت عمدی از درمان و اعمال رفتارهای سرکوبگرانه در این زندانها در حال تداوم و گسترش است.
مرگ امیر نیسی؛ قتل خاموش ناشی از محرومیت درمانی
امیر نیسی، زندانی عقیدتی عرب اهوازی، شامگاه ۲۷ آبان در پی عفونت شدید داخلی و عدم رسیدگی پزشکی عامدانه در زندان شیبان جان باخت.
اطلاعات دریافتی از منابع داخل زندان نشان میدهد که نیسی برای مدت طولانی از عفونت گسترده ناشی از «مو برگشتی» رنج میبرد و با وجود تب شدید و وخامت آشکار وضعیت جسمی، انتقال او به بیمارستان بهطور آگاهانه متوقف شده بود.
سازمان حقوق بشر کارون مرگ نیسی را نمونهای آشکار از «قتلهای خاموش در زندانهای جمهوری اسلامی» ارزیابی کرده و بر ضرورت پاسخگویی آمران و عاملان این اقدام تأکید دارد.
محمد باوی در آستانه مرگ؛ بخیههای باز، عفونت حاد و محرومیت مطلق از درمان
گزارشهای موثق حاکی است که وضعیت محمد باوی، زندانی عقیدتی عرب، بهشدت بحرانی است. پس از جراحی تومور شکمی، نبود هرگونه مراقبت پزشکی موجب بروز عفونت گسترده و باز شدن کامل بخیهها شده است؛ بهطوریکه طبق شهادت همبندیها «رودههای او از شکاف شکم قابل مشاهده است.»
با وجود این شرایط اضطراری، انتقال او به بیمارستان از سوی مسئولان زندان متوقف شده و تنها مسکن در اختیار او قرار گرفته است.
اعتصاب غذای برادرش، علی باوی، در اعتراض به این وضعیت نیز با برخورد تنبیهی مواجه شده و هر دو برادر به بندهای سختگیرانهتر و قرنطینه منتقل شدهاند.
این رفتارها نشاندهنده استفاده سیستماتیک از محرومیت درمانی به عنوان ابزار تنبیه و سرکوب است.
حسین سحاگی؛ وخامت شدید روانی و بازگرداندن اجباری از بیمارستان
گزارشها بیان میکند که حسین سحاگی، زندانی سیاسی عرب، پس از تجربه فشارهای شدید در بازداشتگاه فتا و بستری شدن در مرکز روانپزشکی اهواز، بدون تکمیل دوره درمان به زندان شیبان بازگردانده شده است.
وضعیت روانی او در مرحلهای نزدیک به فروپاشی کامل قرار دارد و از خوردن، نوشیدن و حتی سخن گفتن امتناع میکند.
طبق شهادت منابع، خسرو طرفی، رئیس زندان شیبان، در مواجههای تحقیرآمیز خطاب به او گفته است: «اگر در دهه ۸۰ بود، میگذاشتم چهچه بزنی.»
با وجود خطر جدی برای جان این زندانی، مرخصی درمانی نیز از سوی مقامات امنیتی رد شده است.
تنبیه اعتصابکنندگان؛ انتقال به سلولهای انفرادی غیربهداشتی
در دوم آبان، هشت زندانی عقیدتی که از ۲۸ مهر در اعتراض به محرومیت از درمان در اعتصاب غذا به سر میبردند، بهصورت تنبیهی به سلولهای انفرادی منتقل شدند.
سلولهای انفرادی زندان شیبان بنا بر شواهد موجود، دارای شرایط بسیار غیربهداشتی بوده و عمداً بهعنوان ابزار فشار برای شکستن اعتصاب استفاده میشود.
بحران درمان در سپیدار؛ احمد ناصری در کما و روایت مشکوک مسئولان
در زندان سپیدار نیز وضعیت احمد ناصری، ۳۶ ساله و پدر سه دختر، بحرانی گزارش شده است. ناصری که در مرداد ۲۰۲۵ بازداشت شده بود، پس از چند روز مشاهده علائم بیماری بدون دریافت درمان مناسب و تنها با تجویز یک قرص، در وضعیت وخیم به بیمارستان امام منتقل و اکنون در کما قرار دارد.
خانواده او روایت مطرحشده از سوی مسئولان مبنی بر «خودکشی» را رد کرده و تأکید کردهاند که وخامت جسمانی درماننشده علت اصلی انتقال او به بیمارستان بوده است.
بر اساس یافتههای این گزارش محرومیت پزشکی در زندانهای شیبان و سپیدار یک روند سیستماتیک، عمدی و سازمانیافته است. مسئولان زندانها، از جمله خسرو طرفی، در ایجاد و تداوم این وضعیت نقش مستقیم دارند. زندانیان سیاسی و عقیدتی بهصورت هدفمند از درمان، مرخصی پزشکی و خدمات ضروری محروم میشوند.
انتقال زندانیان بیمار یا اعتصابکننده به بندهای تنبیهی و انفرادی بخشی از الگوی ثابت سرکوب است.
سازمان حقوق بشر کارون از گزارشگران ویژه سازمان ملل، نهادهای حقوق بشری و جامعه جهانی میخواهد اقدامات فوری، نظارتی و فشاری لازم را برای جلوگیری از ادامه موارد مشابه و پاسخگو کردن مقامات مسئول در دستور کار قرار دهند.

