طبق گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشری کارون، زندانیان محبوس در زندان شیبان اهواز به «احسان ادیبی مهر» لقب «خلخالی و قاضی مرگ اهواز» داده‌اند. او به عنوان قاضی شعبه اول دادگاه انقلاب اهواز طی سال‌های اخیر در پرونده‌های پرحاشیه، احکام سنگین و متعددی از جمله اعدام و حبس‌های طولانی صادر کرده است؛ احکامی که به گفته منابع حقوق بشری با نقض گسترده اصول دادرسی عادلانه همراه بوده‌اند.
پرونده‌های جنجالی
از جمله پرونده‌های شاخص تحت رسیدگی احسان ادیبی مهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرونده مسعود جامعی، علیرضا مرداسی و فرشاد اعتمادی‌فر: این سه نفر با اتهاماتی چون افساد فی‌الارض، عضویت در گروه‌های مخالف نظام، تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی، هر یک به دو بار حکم اعدام و یک سال حبس محکوم شدند. همچنین سامان حرمت‌نژاد و داوود حرمت‌نژاد که در همان پرونده محاکمه شدند، به ترتیب به 12 سال و 15 سال حبس محکوم گردیدند. گزارش‌ها حاکی از آن است که در روند این پرونده، متهمان از حق دسترسی به وکیل مستقل محروم بوده و اعترافات آنان تحت فشار و شکنجه اخذ شده است. وضعیت سلامت جامعی و مرداسی نیز بحرانی توصیف شده است.
- پرونده شش فعال مدنی اهوازی: احسان ادیبی مهر همچنین شش نفر به نام‌های علی مجدم (فرزند صالح)، معین خنفری (فرزند صادق)، محمدرضا مقدم (فرزند محمدعلی)، سید سالم موسوی (فرزند خلف)، سید عدنان موسوی (فرزند یونس) و حبیب دریس (فرزند عبدالامیر) را به اتهام مشارکت در قتل دو عضو بسیج، یک مأمور نیروی انتظامی و یک سرباز به اعدام محکوم کرد. در همین پرونده، فارس رماحی (عموری) فرزند حمود به 35 سال زندان و جاسم آلبوغُبیش فرزند محمد به 15 سال حبس محکوم شدند. این افراد بین سال‌های 1396 و 1397 توسط اداره اطلاعات در اهواز و شهرهای اطراف بازداشت شده بودند.
موج جدید احکام پس از جنگ ایران و اسرائیل
پس از جنگ ایران و اسرائیل، حدود 80 شهروند اهوازی پس از هفته‌ها بازجویی در شرایط غیرانسانی به بند 5 زندان شیبان اهواز منتقل شدند. تنها دو روز پس از انتقال، شعبه اول دادگاه انقلاب اهواز به ریاست احسان ادیبی مهر، برای آنان احکام سنگینی صادر کرد:
- 5 سال حبس به اتهام جاسوسی و همکاری با موساد
- 1 سال حبس تعزیری به اتهام تبلیغ علیه نظام
- 2 سال حبس تعزیری به اتهام توهین به علی خامنه‌ای
- 2 سال ممنوع‌الخروجی از کشور
- 2 سال اجبار به شرکت در جلسات موسوم به اصلاحی که از سوی بسیج و سپاه برگزار می‌شوند
این افراد که میانگین سنی آنان بین 23 تا 28 سال است و بیشترشان از نسل دهه‌های 70 و 80 هستند، پیش‌تر در قرنطینه زندان شیبان در شرایط بسیار سخت و همراه با محرومیت‌های شدید نگهداری می‌شدند. بر اساس گزارش‌ها، احکام صادر شده برای آنان در غیاب وکیل انتخابی، از طریق ویدیوکنفرانس و به صورت فله‌ای صادر شده و احتمالاً تنها وکیل تسخیری در روند دادرسی حضور داشته است.
شکنجه و اعترافات اجباری
بخش مهمی از این پرونده‌ها بر پایه اعترافاتی شکل گرفته که تحت فشار و شکنجه به دست آمده‌اند. گزارش‌های حقوق بشری تأکید دارند که اصول دادرسی عادلانه در بسیاری از این پرونده‌ها نقض شده و متهمان نه‌تنها به وکیل مستقل دسترسی نداشته‌اند، بلکه مدت‌های طولانی در بازداشت انفرادی و شرایط غیرانسانی به سر برده‌اند.
واکنش‌های حقوق بشری
صدور چنین احکام سنگینی موجی از اعتراض‌ها و نگرانی‌های بین‌المللی را برانگیخته است. نهادهای حقوق بشری با اشاره به وضعیت نامناسب زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان شیبان اهواز، روند دادرسی این پرونده‌ها را ناعادلانه و فاقد مشروعیت دانسته و خواستار فشار بین‌المللی برای توقف اعدام‌ها و بهبود شرایط بازداشت در این زندان بدنام شده‌اند.
