اهواز بهعنوان یک اقلیم استراتژیک سالهاست با معضل گسترده بافتهای فرسوده و ناکارآمد مواجه است. طبق گزارشهای منتشرشده از سوی مسئولان، در این اقلیم حدود 17 هزار بافت ناکارآمد شهری شناسایی شده است. این بافتها که در مناطق مختلفی از شهرهای استان پراکنده هستند، شرایط نامناسبی از نظر زیرساختهای شهری و ایمنی دارند. بیش از 24 درصد از مساحت شهرهای اهواز شامل بافتهای ناکارآمد است، از جمله 4 درصد بافت تاریخی، 10 درصد بافت فرسوده و 10 درصد سکونتگاههای غیررسمی، که بیش از 800 هزار نفر از جمعیت اقیلم در این مناطق زندگی میکنند.
مشکلات عمده در شهر اهواز و محلات فرسوده آن، بهعنوان مرکز اقلیم، نیز با مشکلات جدی در زمینه بافتهای فرسوده روبهرو است. طبق آمارها، 17 درصد از مساحت این شهر شامل بافت فرسوده است و 37 درصد از جمعیت آن، حدود 423 هزار نفر، در این مناطق سکونت دارند. مناطقی همچون حصیرآباد، کوی آلصافی، آسیهآباد، 20 متری شهرداری، کوی کارون، یوسفی، زرگان، زویه یک، زویه کوی ملت، عامری، خروسیه، آخرآسفالت، کوی منبع آب، کوی کارمندان سیلو از جمله محلههای مهمی هستند که در این بافتهای ناکارآمد قرار دارند. این مناطق که اکثراً با مشکلات زیرساختی و اجتماعی مواجه هستند، شرایط دشواری برای زندگی ساکنان فراهم کردهاند.
با این حال، با وجود گذشت سالها از آغاز طرحهای بازآفرینی شهری، اقدامات اجرایی با تأخیر و ناکافی بوده و هنوز بسیاری از این محلات نیازمند توجه جدیتر هستند.
وضعیت نوسازی و جابهجایی محلات پرخطر یکی از مهمترین پروژههای در دست اقدام، جابهجایی ساکنان محله «منبع آب» است که به دلیل خطرات زیستمحیطی و ایمنی در دستور کار قرار گرفته است. پروژه ساخت 230 واحد مسکونی برای جابهجایی این ساکنان آغاز شده، اما طبق گزارشها، این پروژه تنها 70 درصد پیشرفت داشته و همچنان با کندی روبروست.
مشوقهای ناکافی برای نوسازی با وجود تصویب بستههای تشویقی برای نوسازی بافتهای فرسوده، به نظر میرسد این مشوقها تأثیر کافی در جذب سرمایهگذاران نداشته است. این بستهها شامل امکان احداث طبقات اضافی، تسهیلات مربوط به پارکینگ و احداث واحدهای تجاری در برخی محلات میباشد. با این حال، عدم استقبال گسترده انبوهسازان و سرمایهگذاران نشاندهنده عدم کارآمدی کافی این سیاستها است.
چالشهای ساختوساز در بافتهای تاریخی یکی از مهمترین موانع نوسازی در اهواز، محدودیتهای ساختوساز در بافتهای تاریخی است.
طبق ضوابط وزارت میراث فرهنگی، احداث بنا در این مناطق مستلزم رعایت مقررات سختگیرانهای است که روند نوسازی را پیچیدهتر کرده است. این مسئله، بهخصوص در محلاتی که بخشهای تاریخی شهر را شامل میشود، اجرای پروژههای نوسازی را با تأخیر مواجه کرده است.
نتیجهگیری با وجود تلاشهای صورتگرفته در اقلیم اهواز (خوزستان) برای نوسازی بافتهای فرسوده، مشکلات زیرساختی و اجرایی همچنان بهطور جدی باقی مانده است. مناطق فرسودهای مانند حصیرآباد، کوی آلصافی، آسیهآباد، کوی کارون، عامری و دیگر مناطق اهواز هنوز هم نیازمند سیاستهای مؤثرتر و منابع بیشتری برای نوسازی هستند. عدم استقبال کافی از مشوقهای نوسازی، وسعت بالای این بافتها و جمعیت زیاد ساکنان، چالشهای بزرگی را برای توسعه پایدار شهری در این استان ایجاد کرده است
