روز جهانی زبان مادری، که هر ساله در 21 فوریه (2 اسفند) گرامی داشته می‌شود، فرصتی است برای تأکید بر اهمیت تنوع زبانی و فرهنگی در سراسر جهان است. این روز، که توسط «یونسکو» نامگذاری شده است، یادآوری می‌کند که زبان مادری، نه تنها ابزاری برای ارتباط، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت فرهنگی و فردی هر انسان است.

«اهمیت زبان مادری»

زبان مادری، اولین زبانی است که فرد در دوران کودکی با آن آشنا می‌شود و از طریق آن، جهان پیرامون خود را درک می‌کند. این زبان، نقش اساسی در شکل‌گیری هویت، تفکر، و احساسات فرد دارد. آموزش به زبان مادری، مزایای متعددی از جمله: «افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس دانش‌آموزان، بهبود عملکرد تحصیلی و یادگیری مؤثرتر، تقویت ارتباط بین دانش‌آموزان، خانواده‌ها و جوامع محلی و حفظ و ترویج تنوع فرهنگی و زبانی دارد.»

«محرومیت از آموزش و استفاده از زبان مادری در ایران»

ایران، کشوری با تنوع زبانی و فرهنگی غنی است. علاوه بر زبان فارسی، زبان‌های دیگری مانند ترکی آذربایجانی، کردی، بلوچی، عربی و غیره نیز در این کشور رواج دارند. با این حال، آموزش به زبان مادری در ایران با چالش‌های متعددی روبرو است.

 قانون اساسی جمهوری اسلامی، اگرچه به استفاده از زبان‌های محلی در رسانه‌ها و آموزش‌های غیررسمی اشاره دارد، اما آموزش رسمی به زبان مادری در مدارس اجرا نمی‌شود.

 کمبود منابع آموزشی و معلمان مسلط به زبان‌های مادری، از دیگر موانع پیشروی آموزش به این زبان‌ها است. نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی و تبعيض سیستماتیک گاهی اوقات باعث می‌شود که برخی افراد، زبان مادری خود را کم‌ارزش تلقی کنند.

 «ممنوعیت استفاده از زبان مادری»

 ممنوعیت استفاده از زبان مادری در ادارات و اماکن عمومی در ایران از جمله مواردی است که باعث ایجاد محدودیت برای کسانی که قصد استفاده از زبان مادری خود را دارند، می‌شود.

«وضعیت زبان عربی در اهواز»

در اقليم اهواز داراى جمعيت 10 الى 12 ميلون شهروند عرب، وضعیت آموزش و استفاده از زبان عربی با چالش‌های خاصی روبرو است.

 محرومیت از آموزش رسمی به زبان عربی در مدارس، باعث می‌شود که دانش‌آموزان عرب‌، در یادگیری زبان مادری خود با مشکل مواجه شوند.

 محدودیت‌های استفاده از زبان عربی در فضاهای اداری باعث ایجاد احساس تبعیض و نارضایتی در بین عرب‌‌ها شده است.

«تلاش‌ برای حفظ زبان‌ مادری»

با وجود چالش‌ها، تلاش‌هایی برای حفظ و ترویج زبان‌های مادری در ایران صورت گرفته است. فعالان فرهنگی و زبانی، با برگزاری دوره‌های آموزشی، انتشار کتاب و مجله، و استفاده از رسانه‌های اجتماعی، در جهت حفظ و ترویج زبان‌های مادری فعالیت می‌کنند.

روز جهانی زبان مادری، فرصتی برای تأکید بر اهمیت آموزش به زبان مادری و رفع موانع پیش روی آن است به این امید که با تلاش‌های مشترک، بتوانیم شاهد شکوفایی زبان‌های مادری در سراسر جهان باشیم.